03.04.2025

Wodnisty katar to powszechny problem, który dotyka wielu osób, zarówno dorosłych, jak i dzieci. Pomimo tego, że najczęściej nie jest groźnym objawem to potrafi znacznie obniżyć jakość życia. Przezroczysta wydzielina z nosa w zależności od przyczyny może świadczyć o infekcji, alergii czy podrażnieniu śluzówki jamy nosowej. W artykule przedstawiamy najczęstsze przyczyny takiego kataru, wskazujemy, co może mu towarzyszyć oraz proponujemy sposoby na poradzenie sobie z tym problemem.

wodnisty katar.jpg

Spis treści

Woda z nosa – kiedy może się pojawić? Przyczyny
Wodnisty katar zatokowy
Wodnisty katar po przebudzeniu
Wodnisty żółty katar a katar przezroczysty – czym się różnią?
Co oznacza wodnisty katar u dzieci i niemowląt?
Wodnisty katar – jak się go pozbyć?
Wodnisty katar z nosa – podsumowanie

Woda z nosa – kiedy może się pojawić? Przyczyny

Katar, czyli nadmierne wydzielanie śluzu z nosa, jest objawem wielu różnych stanów chorobowych. Wodnisty katar to szczególny rodzaj, który charakteryzuje się przezroczystą, obfitą wydzieliną. Może pojawić się w wyniku różnych przyczyn, zarówno infekcyjnych, jak i nieinfekcyjnych oraz zmieniać swoje zabarwienie i konsystencję z czasem.

Infekcje wirusowe

Najczęstszą przyczyną wodnistego kataru są infekcje wirusowe, takie jak przeziębienie czy zapalenie zatok. W wyniku zakażenia wirusowego błony śluzowe nosa stają się podrażnione i obrzęknięte, co prowadzi do wydzielania wodnistego śluzu. Katar zwykle pojawia się na początku infekcji, a w miarę jej rozwoju może stać się gęstszy i zmienić kolor na żółty lub zielony. Głównymi drobnoustrojami odpowiedzialnymi za przeziębienie są rhinowirusy, adenowirusy, covid, wirusy grypy i paragrypy.

Alergie

Kolejną powszechną przyczyną wodnistego kataru jest alergia. W odpowiedzi na kontakt z alergenem wziewnym (np. kurzem, pyłkami roślin, roztoczami) organizm wytwarza histaminę, która powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych i zwiększenie produkcji śluzu. Katar wodnisty towarzyszy wtedy innym objawom alergicznym, takim jak swędzenie nosa, kichanie, zmiany skórne, łzawienie oczu czy obrzęk powiek. Nasilenie i pojawienie się objawów zależy od ilości alergenów w powietrzu, dlatego często obserwuje się ich sezonowość, np. częstszy rzadki katar latem, gdy pylą rośliny.

Konsultacja alergologa

Inne przyczyny

Oprócz alergii i infekcji wirusowych wodnisty katar może pojawić się w wyniku innych czynników, takich jak:

  • naczynioruchowy nieżyt nosa – bez wyraźnej przyczyny, często w odpowiedzi na zmiany temperatury, wilgotności powietrza czy stres,
  • katar hormonalny – związany ze zmianami hormonalnymi, na przykład u kobiet w ciąży lub w okresie menopauzy,
  • katar pokarmowy – może wystąpić po spożyciu gorących, pikantnych potraw, które podrażniają błony śluzowe,
  • katar polekowy – wynika z długotrwałego stosowania niektórych leków, zwłaszcza donosowych preparatów obkurczających naczynia krwionośne. Katar może wystąpić po zażyciu leków doustnych, takich jak aspiryna czy inhibitory konwertazy angiotensyny.

Wodnisty katar zatokowy

Wodnisty katar zatokowy może być objawem zapalenia zatok w przebiegu przeziębienia. Zatoki przynosowe to specjalne przestrzenie w czaszce, które pomagają nawilżać i ogrzewać powietrze wdychane przez nos. Zapalenie zatok powoduje obrzęk i podrażnienie błony śluzowej, co poza wodnistym katarem powoduje utrudnienie odpływu wydzieliny i prowadzi do uczucia zatkanego nosa, bólu w okolicach czoła, policzków i nosa oraz bóle głowy.

Wodnisty katar po przebudzeniu

Wiele osób skarży się na wodnisty katar chwilę po przebudzeniu. Najczęstszą przyczyną tego zjawiska są właśnie alergie, zwłaszcza na kurz czy roztocza, które gromadzą się w pościeli i poduszce. Nawet osoby, które nie mają silnych objawów alergii, mogą doświadczać wodnistego kataru po przebudzeniu. Innymi czynnikami sprzyjającymi pojawieniu się dolegliwości są rzadkie wietrzenie pomieszczenia czy brak nawilżania powietrza w sypialni. Suchość powietrza może spowodować podrażnienie wrażliwej błony śluzowej w jamie nosowej.

Wodnisty żółty katar a katar przezroczysty – czym się różnią?

Katar z czasem zmienia swoją intensywność, kolor i konsystencję w zależności od przyczyny powstania. W przypadku kataru przezroczystego, który jest charakterystyczny dla alergii, wydzielina jest przezroczysta i klarowna. Może ona również pojawić się w początkowej fazie infekcji wirusowej, natomiast katar żółty i zielony najczęściej pojawia się w kolejnych dniach choroby. Należy pamiętać, że zmiana koloru kataru na żółto-zielony nie oznacza zawsze infekcji bakteryjnej, a jest spowodowany reakcją obronną organizmu i zawiera zabite zarazki, martwe tkanki oraz komórki układu odpornościowego.

Przeczytaj także: Na co może wskazywać żółty katar?

Co oznacza wodnisty katar u dzieci i niemowląt?

Wodnisty katar u niemowlaka to najczęściej objaw infekcji wirusowej i jest on wyjątkowo uciążliwą dolegliwością, ponieważ dzieci w tym wieku nie potrafią jeszcze smarkać. Katar kumuluje się w jamie nosowej i spływa po tylnej ścianie gardła powodując mało efektywny kaszel. Wydzielina w takim przypadku jest zazwyczaj wodnista i przezroczysta, a katar może być trudny do zatrzymania. W przypadku, gdy towarzyszą mu inne objawy takie jak gorączka, ból głowy, uszu, nasilony płacz lub innych niepokojące objawy należy skonsultować się z pediatrą.

U starszych dzieci katar wodnisty jest głównie objawem alergii lub infekcji wirusowej. Jedną z chorób wieku dziecięcego jest alergiczny nieżyt nosa, w którym wodnista wydzielina z nosa jest główną dolegliwością i często bywa mylona z infekcjami. W przypadku długotrwałych lub nasilających się objawów konieczna może być wizyta u alergologa.

Wodnisty katar – jak się go pozbyć?

W zależności od przyczyny wodnistego kataru istnieje kilka sposobów na złagodzenie objawów. W przypadku infekcji stosuje się leczenie objawowe, czyli mające na celu poprawę komfortu pacjenta, a nie działanie typowo na przyczynę choroby. Podczas kataru alergicznego stosuje się leki przeciwalergiczne doustnie oraz sterydy donosowo, ograniczające odpowiedź organizmu na alergen i zmniejszające obrzęk błony śluzowej, co skutkuje złagodzeniem wodnistego kataru.

Domowe sposoby

Skuteczny sposób na wodnisty katar to często domowe metody, które pomagają szybko złagodzić objawy i poprawić komfort oddychania:

  • inhalacje z soli fizjologicznej – pomagają nawilżyć błonę śluzową nosa i ułatwić usuwanie wydzieliny. Warto dodać do inhalacji olejki eteryczne, takie jak eukaliptusowy, który ma właściwości łagodzące,
  • płukanie nosa solą fizjologiczną – pozwala oczyścić nos z nadmiaru wydzieliny, nawilżyć błony śluzowe i ułatwić oddychanie,
  • nawilżanie powietrza – suche powietrze, zwłaszcza w sezonie grzewczym, może nasilać objawy kataru. Używanie nawilżacza powietrza w pomieszczeniu lub położenie mokrego ręcznika na kaloryfer może pomóc złagodzić objawy,
  • odpoczynek i nawadnianie – zapewnienie odpowiedniej ilości snu oraz picie dużej ilości płynów pomaga organizmowi w walce z infekcją.

Kiedy udać się do lekarza?

Jeżeli wodnisty katar nie ustępuje, nasila się lub towarzyszą mu inne objawy, takie jak gorączka, ból głowy czy trudności z oddychaniem, warto skonsultować się z lekarzem. W przypadku podejrzenia alergii lekarz może zlecić testy alergiczne lub przepisać próbnie leki przeciwalergiczne, a w przypadku infekcji – zalecić odpowiednie leczenie farmakologiczne. Jeśli problem nawraca, przewleka się i towarzyszą mu inne objawy, lekarz może skierować pacjenta na konsultację alergologa lub laryngologa.

Konsultacja internisty

Wodnisty katar z nosa – podsumowanie

Wodnisty katar to objaw, który może wystąpić w wyniku infekcji wirusowych, alergii, a także  w przypadku takich sytuacji jak zmiany hormonalne czy podrażnienie przez czynniki środowiskowe. Choć w wielu przypadkach jest to dolegliwość przejściowa, warto zwrócić uwagę na inne objawy, które mogą świadczyć o poważniejszym problemie zdrowotnym. W razie wątpliwości oraz jeśli leczenie objawowe nie przynosi skutku lub objawy są nasilone warto skonsultować się z lekarzem.

Źródła
  • Jeżewska E., Kukwa W., Ścińska A., Kukwa A.: Stany zapalne błony śluzowej nosa i gardła u dzieci i dorosłych – strategia leczenia. Przew. Lek. 2006
  • Zieliński R., Zakrzewska A.: Ostre infekcje górnych dróg oddechowych u dzieci – podział morfologiczny, diagnostyka i terapia. Forum Medycyny Rodzinnej 2010
  • Szczeklik A., Interna Szczeklika, wyd. Medycyna Praktyczna, 2023

Zobacz także

Wszystkie artykuły i poradniki