Przepuklina kręgosłupa – jakie daje objawy? Diagnostyka i metody leczenia

22.12.2024

Przepuklina kręgosłupa to schorzenie, w którym dochodzi do przesunięcia krążka międzykręgowego. Krążki pełnią funkcję „amortyzatorów” między kręgami, a ich uszkodzenie może powodować ucisk na nerwy lub rdzeń kręgowy. Schorzenie najczęściej dotyczy odcinka lędźwiowego i szyjnego kręgosłupa, ale może też występować w odcinku piersiowym. Poznaj przyczyny powstawania i sposoby leczenia przepukliny kręgosłupa.

Przepuklina kręgosłupa.jpg

Spis treści

Jak wygląda przepuklina kręgosłupa?
Objawy przepukliny kręgosłupa
Diagnostyka przepukliny kręgosłupa – wywiad lekarski i badanie fizykalne
Badania obrazowe wykorzystywane w diagnostyce przepukliny kręgosłupa
Jak umówić wizytę
Leczenie przepukliny kręgosłupa

Jak wygląda przepuklina kręgosłupa?

Krążek międzykręgowy składa się z jądra miażdżystego (centralnej, miękkiej części) i pierścienia włóknistego (zewnętrznej, twardszej części). Przepuklina to choroba kręgosłupa, w której jądro miażdżyste przesuwa się na zewnątrz przez osłabiony lub pęknięty pierścień włóknisty. To przesunięcie może powodować ucisk na nerwy wychodzące z rdzenia kręgowego.

Przeczytaj, co oznacza wypadnięcie dysku.

Objawy przepukliny kręgosłupa

Objawy zależą od tego, w którym miejscu kręgosłupa występuje przepuklina i jak duży jest ucisk na nerwy. Mogą to być:

  • ból kręgosłupa – najczęstszy objaw, często promieniujący w dół kończyny;
  • ból kończyn – w przypadku przepukliny w odcinku lędźwiowym ból może promieniować do nóg (np. rwa kulszowa), a w przypadku przepukliny szyjnej do rąk;
  • drętwienie i mrowienie – występuje w kończynach, zależnie od lokalizacji przepukliny;
  • osłabienie mięśni – pojawia się zwłaszcza w nogach (przy przepuklinie lędźwiowej) lub rękach (przy szyjnej);
  • problemy z chodzeniem – uczucie niestabilności, trudności w poruszaniu się;
  • zaburzenia czucia – spowodowane uciskaniem nerwów przez przepuklinę w obszarach unerwionych;
  • zaburzenia funkcji pęcherza lub jelit – bardzo poważny objaw, który może świadczyć o tzw. zespole ogona końskiego, wymagającym natychmiastowej interwencji medycznej.

Diagnostyka przepukliny kręgosłupa – wywiad lekarski i badanie fizykalne

Najważniejszym celem diagnostyki jest potwierdzenie obecności przepukliny, jej lokalizacji oraz ocena stopnia ucisku na nerwy lub rdzeń kręgowy.

Ortopeda na początku przeprowadza szczegółowy wywiad, pytając o charakter i lokalizację bólu (np. czy promieniuje do nóg lub rąk); czas trwania objawów; występowanie drętwienia, mrowienia, osłabienia mięśni; czynniki, które pogarszają lub łagodzą ból (np. pozycja ciała, ruch, odpoczynek); ewentualne wcześniejsze urazy lub schorzenia kręgosłupa.

Sprawdź, jak diagnozowana jest dyskopatia.

Badania obrazowe wykorzystywane w diagnostyce przepukliny kręgosłupa

Badania obrazowe są kluczowe w potwierdzeniu diagnozy przepukliny kręgosłupa, umożliwiając dokładną ocenę struktury kręgosłupa i lokalizację zmian:

  1. Rezonans magnetyczny (MRI) – to złoty standard w diagnostyce przepukliny kręgosłupa. MRI pozwala dokładnie zobrazować zarówno krążki międzykręgowe, jak również nerwy i rdzeń kręgowy. Rezonans kręgosłupa pokazuje, czy i w jakim stopniu krążek międzykręgowy uległ przesunięciu oraz które nerwy są uciskane.
  2. Tomografia komputerowa (CT) kręgosłupa – to badanie obrazowe jest szczególnie użyteczne w sytuacjach, gdy nie ma dostępu do MRI lub istnieją przeciwwskazania do jego wykonania. CT lepiej pokazuje struktury kostne, ale gorzej tkanki miękkie, takie jak krążki międzykręgowe.
  3. Badanie rentgenowskie – nie pokazuje przepukliny, ponieważ krążki międzykręgowe i nerwy nie są widoczne na zdjęciach rentgenowskich. RTG może jednak pomóc wykluczyć inne przyczyny bólu pleców, takie jak złamania kręgów, zmiany zwyrodnieniowe lub wady kręgosłupa.

W przypadku podejrzenia uszkodzenia nerwów, szczególnie gdy występują objawy neurologiczne, takie jak osłabienie mięśni czy zaburzenia czucia, stosuje się badania oceniające przewodnictwo nerwowe. Elektromiografia (EMG) pozwala ocenić przewodnictwo impulsów nerwowych i funkcję nerwów obwodowych. EMG może pomóc zidentyfikować, które nerwy są uszkodzone lub uciskane przez przepuklinę kręgosłupa. W niektórych przypadkach lekarz zleca dodatkowe badania laboratoryjne, np. morfologię krwi, aby wykluczyć inne przyczyny bólu (np. infekcje, stany zapalne).

Jak umówić wizytę

Zapytaj Lekarza.svg

Umów badanie w ramach abonamentu

wozek-zakupy-sklep.svg

Umów wizytę płatną

22 275 96 28

Leczenie przepukliny kręgosłupa

Leczenie przepukliny może być zachowawcze lub operacyjne, w zależności od stopnia zaawansowania schorzenia:

  1. Leczenie zachowawcze:
    • odpoczynek i zmniejszenie obciążenia – unikanie dźwigania i nagłych ruchów, które mogą pogłębić uraz;
    • fizjoterapia – wzmacnianie mięśni stabilizujących kręgosłup, poprawa postawy i elastyczności;
    • farmakoterapia – leki przeciwbólowe, przeciwzapalne (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne, takie jak ibuprofen) oraz leki zmniejszające napięcie mięśni;
    • terapia manualna – masaże, mobilizacja stawów, choć zawsze powinny być wykonywane przez doświadczonych specjalistów;
    • zabiegi fizykalne – laseroterapia, ultradźwięki, elektroterapia, które pomagają zmniejszyć ból i stan zapalny.
  2. Leczenie operacyjne – jest stosowane, gdy symptomy nie ustępują po 6–8 tygodniach leczenia zachowawczego lub występują objawy poważnego uszkodzenia nerwów, takie jak osłabienie mięśni lub zaburzenia funkcji pęcherza:
    • discektomia – najczęściej wykonywana operacja, podczas której usuwa się część przepuklinowego krążka, aby odbarczyć nerwy;
    • mikrodiscektomia – mniej inwazyjna forma operacji, wykonywana z użyciem mikroskopu;
    • laminektomia – polega na usunięciu części kręgu, aby zrobić więcej miejsca dla nerwów;
    • stabilizacja kręgosłupa – czasami konieczne jest wzmocnienie kręgosłupa poprzez wszczepienie implantów stabilizujących kręgi;
    • popularnością cieszą się laparoskopowe operacje kręgosłupa.
Źródła
  1. K. Koszela, Zespoły bólowe kręgosłupa wyzwaniem XXI wieku, Medical Tribune Polska, Warszawa 2023.
  2. W. Koszewski, Leczenie zespołów bólowych kręgosłupa w przebiegu dyskopatii, „Lekarz POZ” 2015, nr 1, s. 23–33.

Zobacz także

Wszystkie artykuły i poradniki