Leukocyty w moczu – co oznaczają? Jak leczyć tę przypadłość?

Czym są leukocyty i jaka jest ich rola?

Leukocyty, inaczej nazywane białymi krwinkami, to bardzo istotny element układu odpornościowego. Ich zadaniem jest ochrona organizmu przed infekcjami, dlatego ich podwyższony poziom wskazuje na toczący się w organizmie stan zapalny. We krwi zdrowej osoby liczba leukocytów mieści się zwykle w przedziale od 4000 do 10 000 na mikrolitr. Ocena liczby leukocytów stanowi ważny wskaźnik ogólnego stanu zdrowia.

Natomiast obecność leukocytów w moczu,  zazwyczaj niewielka, może sygnalizować nieprawidłowości w układzie moczowym. Wykrycie ich w moczu, nawet w niewielkiej ilości, wymaga dokładnej diagnostyki, by ustalić przyczynę i zapobiec poważniejszym komplikacjom. Stężenie leukocytów w moczu powyżej normy – zwane też leukocyturią – może wskazywać na stan zapalny, infekcję bakteryjną lub inne schorzenia, takie jak kamienie nerkowe.

Przeczytaj także: Badania laboratoryjne i bakteriologiczne w ciąży

Normy leukocytów w moczu

Prawidłowy poziom leukocytów w moczu osoby dorosłej powinien mieścić się w zakresie od 0 do 5 komórek w polu widzenia mikroskopu. Wartości przekraczające tę normę mogą sygnalizować istotne problemy zdrowotne, wymagające szczegółowej diagnozy.

Należy pamiętać, że normy różnią się w przypadku kobiet w ciąży oraz dzieci. U przyszłych mam dopuszcza się do 3–5 leukocytów w polu widzenia, natomiast u najmłodszych – do 10 komórek, ze względu na niedojrzały układ odpornościowy. Każde odstępstwo od tych norm widoczne w podstawowych badaniach powinno zostać dokładnie zbadane przez lekarza.

Przyczyny podwyższonego poziomu leukocytów w moczu

Najczęstszą przyczyną zwiększonej liczby leukocytów w moczu jest zapalenie w obrębie  dróg moczowych. Infekcje te powstają zwykle na skutek przedostania się bakterii do organizmu przez cewkę moczową, przy czym kobiety są na nie bardziej narażone.

Podwyższone leukocyty w moczu mogą również sygnalizować infekcję lub zapalenie nerek, szczególnie u osób o osłabionym układzie odpornościowym lub po cewnikowaniu. Takie schorzenia mogą prowadzić do poważniejszych komplikacji.

Inną potencjalną przyczyną podwyższonego poziomu leukocytów w moczu jest kamica nerkowa. Obecność złogów w nerkach może powodować podrażnienia i stany zapalne w układzie moczowym, co z kolei skutkuje zwiększeniem liczby leukocytów w moczu. Ponadto nowotwory prostaty, pęcherza lub nerek również mogą wiązać się z podwyższonym poziomem białych krwinek w moczu. Jednak sama obecność leukocytów to za mało, by postawić taką diagnozę – lekarz musi zlecić dodatkowe badania, by wykluczyć lub potwierdzić tę możliwość.

Objawy towarzyszące leukocyturii

Nieprawidłowy poziom leukocytów w moczu nie musi być tylko nieprawidłowym wynikiem badania, często towarzyszą mu również liczne dolegliwości kliniczne, takie jak:

• trudności w oddawaniu moczu;
• częstsze oddawanie moczu (częstomocz);
• uczucie pieczenia podczas oddawania moczu;
• mimowolne oddawanie moczu;
• gorączka.

W przypadku zajęcia górnego odcinka układu moczowego mogą występować objawy ze strony układu pokarmowego, takie jak nudności, wymioty, a także bóle głowy i dreszcze. Ból w okolicy lędźwiowej sugeruje zapalenie nerek, natomiast ból w okolicy nadłonowej – zapalenie pęcherza.

Warto pamiętać, że z jednej strony leukocyty w moczu nie zawsze wiążą się z konkretnymi objawami, a z drugiej sama obecność problemów z oddawaniem moczu nie musi świadczyć o stanie zapalnym dróg moczowych. Dlatego należy skonsultować wyniki badań z lekarzem rodzinnym, a – gdy jest taka konieczność – także z urologiem.

Diagnostyka i leczenie leukocyturii

W celu prawidłowej diagnozy i wdrożenia skutecznego leczenia lekarz może zlecić badania dodatkowe. Najważniejsze z nich to:

• posiew moczu – pozwala na identyfikację drobnoustrojów, które mogą być przyczyną infekcji dróg moczowych;
• badania na obecność kamieni nerkowych – obejmują oznaczenie w moczu stężenia minerałów, takich jak wapń, kwas moczowy, sód, szczawiany i cytryniany, oraz kreatyniny we krwi. Pozwala to na wykrycie kamicy nerkowej;
• badania ginekologiczne lub urologiczne – służą wykluczeniu nieprawidłowości w obrębie narządów płciowych i układu moczowego;
• badanie USG układu moczowego – umożliwia ocenę położenia, kształtu i wielkości elementów układu moczowego, co może dostarczyć cennych informacji diagnostycznych.

Leczenie leukocyturii zależy od jej przyczyny. W przypadku infekcji dróg moczowych standardową terapią są antybiotyki, dobierane po zidentyfikowaniu patogenu. Pomocne mogą być również preparaty z żurawiną, które utrudniają przyleganie bakterii do ścian dróg moczowych.

Gdy leukocyty w moczu wskazują na inne schorzenia, leczenie będzie zindywidualizowane i ukierunkowane na terapię choroby podstawowej. Może ono obejmować farmakoterapię, zmiany w diecie lub interwencje chirurgiczne.