Wysoką jakość treści zapewnia LUX MED Stomatologia.

LX Stomatologia.png
26.03.2025

Odwapnienie zębów to proces, w którym szkliwo traci minerały, głównie wapń i fosfor. Jest to początkowy etap próchnicy – może on przybierać postać białych plam lub nawet pozostać niezauważalny. Sprawdź, jakie są przyczyny tego stanu, na czym polega leczenie i w jaki sposób zapobiec podobnym zmianom w przyszłości.

odwapnienia na zębach.jpeg

Spis treści

Jakie są najczęstsze przyczyny odwapnienia zębów?
Odwapnienie zębów – na czym polega leczenie?
Jak zapobiec odwapnieniu zębów?

Odwapnienie zębów to proces, podczas którego szkliwo traci cenne minerały – głównie wapń i fosfor. Wapń zapewnia zębom twardość oraz odporność na uszkodzenia. Wraz z fosforem tworzy kryształy hydroksyapatytu, które są podstawowym składnikiem mineralnym zębów. Dodatkowo fosfor pomaga utrzymać odpowiednie pH w jamie ustnej, co tworzy niesprzyjające środowisko dla rozwoju bakterii powodujących próchnicę. Gdy dochodzi do demineralizacji, te cenne składniki są rozpuszczane przez kwasy.

Na wczesnym etapie odwapnienie może być niezauważalne. Jego charakterystycznym symptomem są białe, matowe i nieco porowate w dotyku plamki. Oprócz tego zęby mogą stać się bardziej wrażliwe na ciepło, zimno, słodkie i kwaśne pokarmy oraz inne bodźce zewnętrzne. Co ważne, proces ten jest odwracalny, o ile zostanie wykryty odpowiednio wcześnie. Niezahamowany, może prowadzić do rozwoju próchnicy.

Zobacz także: Czym jest skaling? Przebieg i efekty zabiegu usuwania kamienia.

Jakie są najczęstsze przyczyny odwapnienia zębów?

Odwapnienie zębów powstaje na skutek destrukcyjnego działania kwasów. Najczęstszą przyczyną tego stanu jest nieprawidłowa higiena jamy ustnej – zbyt rzadkie szczotkowanie i nitkowanie sprzyja rozwojowi bakterii, które wytwarzają kwasy. Częste spożywanie kwaśnych pokarmów i napojów sprawia, że kwasy stopniowo rozpuszczają minerały zawarte w szkliwie.

Do demineralizacji powierzchni zębów może przyczynić się zbyt mała ilość śliny, która dostarcza minerałów i ma właściwości neutralizujące kwasy.

Osoby cierpiące na bulimię znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka odwapnienia zębów ze względu na częste wymioty. Zawarte w treści żołądkowej kwasy uszkadzają szkliwo.

Odwapnienie zębów – na czym polega leczenie?

Odwapnienie zębów to proces, który można odwrócić. Leczenie polega przede wszystkim na fluoroterapii, czyli profesjonalnej fluoryzacji w gabinecie stomatologicznym i stosowaniu wskazanych przez dentystę preparatów z fluorem, które wzmacniają szkliwo. Cennym wsparciem jest również zmiana nawyków żywieniowych, tj. ograniczenie spożywania kwaśnych pokarmów i napojów oraz wprowadzenie do jadłospisu produktów bogatych w wapń i fosfor (mleko i jego przetwory, ryby, orzechy i nasiona, zielone warzywa strączkowe etc.) oraz wysoko zmineralizowaną wodę. Przy podwyższonym ryzyku powstania próchnicy należy zwrócić większą uwagę na codzienną higienę jamy ustnej – dokładniej czyścić zęby, częściej je nitkować i płukać jamę ustną płynem z fluorem.

Przeczytaj także: Piaskowanie zębów – co to jest? Przebieg i wskazania do zabiegu.

Jak zapobiec odwapnieniu zębów?

Aby zapobiec odwapnieniu zębów, konieczne jest przestrzeganie zasad prawidłowej higieny jamy ustnej – oprócz stosowania past z fluorem, nici dentystycznych i płynów warto przynajmniej raz w roku udać się na zabieg profesjonalnej higienizacji, w ramach której przeprowadzana jest fluoryzacja.

W wykrywaniu zmian na wczesnym etapie pomogą regularne przeglądy stomatologiczne, wykonywane raz na pół roku. Bardzo ważnym wsparciem tych działań będzie zdrowa dieta, bogata w produkty zawierające wapń i fosfor, a uboga w kwaśne pokarmy i napoje (tj. napoje gazowane, wino, soki owocowe, kawę, herbatę, owoce cytrusowe etc.), które mogą prowadzić do uszkodzenia szkliwa.

Źródła
  1. K. Wasiluk, Zdrowe zęby, Wydawnictwo Znak, Kraków 2020.
  2. U. Kaczmarek i in., Stomatologia zachowawcza z endodoncją, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2014.
  3. S. Banerji i in., Procedury kliniczne w stomatologii estetycznej, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2022.

Zobacz także

Wszystkie artykuły i poradniki