Choroby przyzębia – jakie są ich przyczyny, objawy oraz jak je leczyć?

Leczenie choroby przyzębia jest wieloetapowym procesem, który musi być poprzedzony wnikliwą diagnostyką – badaniem klinicznym i radiologicznym. Konieczna w leczeniu jest współpraca ze strony pacjenta, polegająca na regularnych wizytach oraz stosowaniu się do zaleceń lekarza, w tym przede wszystkim utrzymywaniu perfekcyjnej higieny jamy ustnej.

Periodontologia – co to jest?

Periodontologia to dziedzina stomatologii, która zajmuje się diagnostyką i leczeniem chorób przyzębia. Aby wiedzieć, jaka jest geneza powstawania chorób dziąseł, warto wiedzieć też co to jest przyzębie i jak jest zbudowane. Przyzębie tworzą tkanki, które otaczają i utrzymują ząb w zębodole oraz zapobiegają przedostawaniu się patogenów, czyli czynników chorobotwórczych, np. bakterii, do jego wnętrza. Zatem do przyzębia należą takie struktury, jak: dziąsła, więzadła ozębnej, kość wyrostka zębodołowego, cement korzeniowy. Specjalista zajmujący się leczeniem schorzeń tych tkanek to periodontolog.

Jakie są najczęstsze choroby dziąseł i przyzębia?

Choroby periodontologiczne określa się mianem periodontopatii. Należą do nich m.in.:

• zapalnie dziąseł,
• zapalenie przyzębia,
• recesje dziąseł,
• martwiczo-wrzodziejące zapalenie dziąseł i przyzębia,
• ropnie przyzębne.

Najczęściej występującą chorobą przyzębia jest zapalenie dziąseł. To choroba infekcyjna tkanki miękkiej, w pełni odwracalna, która nieleczona może jednak przejść w nieodwracalne już zapalenie przyzębia. Zapalenie dziąseł spowodowane jest nadmierną kumulacją płytki bakteryjnej wynikającą z niewystarczającej higieny. Objawami zapalenia dziąseł są: krwawienie podczas szczotkowania lub samoistne, zaczerwienienie, obrzęk, nieświeży oddech, ból, świąd, uczucie niesmaku.

Zapalenie przyzębia to przewlekła choroba, która oprócz dolegliwości charakterystycznych dla zapalenia dziąseł, cechuje się ruchomością zębów, wysiękiem ropnym, odsłoniętymi powierzchniami korzeni, nadwrażliwością oraz patologicznymi migracjami zębów, a w skrajnym przypadku utratą zębów.

Zobacz także: Czym jest język geograficzny? Jak wygląda?

Choroby przyzębia – objawy

Wśród najczęstszych objawów chorób przyzębia można wymienić:

• krwawienie dziąseł,
• obrzęk, ból i zaczerwienienie dziąsła,
• ruchomość zęba, przemieszczenie,
• odsłonięcie powierzchni korzenia,
• nieprzyjemny zapach z ust,
• niesmak w jamie ustnej i nadmierna wrażliwość zębów na bodźce (np. ciepłe / zimne jedzenie).

Choroby przyzębia mają objawy o różnym stopniu nasilenia. Należy pamiętać, że krwawienie dziąseł jest pierwszym z nich, świadczącym o tym, że w jamie ustnej dzieje się coś niepokojącego. To też sygnał do tego, aby jak najszybciej umówić wizytę u stomatologa, który zbada i oceni stan przyzębia

Na widok krwi podczas mycia zębów wiele osób błędnie zakłada, że winne jest zbyt intensywne szczotkowanie. W efekcie często ograniczają higienę jamy ustnej, co tylko pogłębia problem. W takiej sytuacji warto sięgnąć po szczoteczkę z bardzo miękkim włosiem, a jeśli krwawienie nie ustępuje – skonsultować się z dentystą.

Przyczyny chorób periodontologicznych

Główną przyczyną chorób przyzębia jest nadmierny rozwój płytki nazębnej. To bezbarwny i lepki osad zawierający bakterie i węglowodany, który powstaje na powierzchni zębów. Do nagromadzenia się płytki nazębnej dochodzi w wyniku nieprawidłowej higieny jamy ustnej. W efekcie płytka bakteryjna pokrywa coraz większą powierzchnię zębów, staje się coraz twarda, a przez to trudniejsza do samodzielnego usunięcia. W końcu dociera aż pod dziąsło i wywołuje stan zapalny.

Czynniki ryzyka to przede wszystkim:

• wiek i płeć
• palenie tytoniu,
• choroby ogólnoustrojowe (np. cukrzyca),
• czynniki miejscowe: nieprawidłowe wypełnienia, uzupełnienia protetyczne, ubytki próchnicowe.

Pamiętaj, że skłonność do zapalenia przyzębia jest dziedziczna. Jeśli wśród Twoich bliskich krewnych rozpoznano ten problem, to należysz do grupy podwyższonego ryzyka powstania tej choroby. Osoby obciążone genetycznie powinny zwrócić szczególną uwagę na odpowiednią profilaktykę jamy ustnej w domu oraz regularnie odwiedzać stomatologa i higienistkę stomatologiczną. Warto zaznaczyć, że choroby przyzębia częściej występują u mężczyzn niż kobiet oraz wśród osób w podeszłym wieku.

Choroby przyzębia – leczenie i konsekwencje ich zaniedbań

Zarówno chorób przyzębia u dorosłych, jak i chorób dziąseł u dzieci nie wolno lekceważyć, ponieważ mogą prowadzić do szeregu przykrych konsekwencji. Leczenie chorób przyzębia to konieczność. Żadne domowe sposoby nie są wystarczające, aby walczyć z tym schorzeniem. Potrzebne jest leczenie specjalistyczne, w tym zabiegi przeprowadzane na tkankach przyzębia oraz stała opieka lekarza periodontologa.

Leczenie periodontologiczne opiera się na takich metodach, jak:

• skaling zębów, który może być nad- i poddziąsłowy,
• kiretaż zamknięty – polega na czyszczeniu kieszonek przyzębnych z nagromadzonych w nich złogów, które prowadzą do powstania stanu zapalnego. Zabieg jest wykonywany w znieczuleniu miejscowym,
• kiretaż otwarty – rodzaj kiretażu wykonywany w przypadku głębokich kieszonek przyzębnych. Zabieg ten wymaga chirurgicznego odsłonięcia ubytku kostnego,
• farmakoterapia z użyciem leków przeciwzapalnych, antybiotyków aktywnych wobec bakterii bytujących w tkankach przyzębia,
• szynowanie zębów – polega na połączeniu kilku rozchwianych zębów systemem zespalającym z kompozytu lub włókna szklanego, który zakłada się na językowej lub podniebiennej powierzchni zębów, tak aby był niewidoczny podczas uśmiechania się czy mówienia,
• przeszczepy dziąsła,
• regeneracja kości – polega na wypełnieniu pojedynczych ubytków kości wyrostka zębodołowego.

Pamiętaj, że nieleczona choroba przyzębia wiąże się nie tylko z utratą zębów, lecz także rozprzestrzenieniem się stanu zapalnego na inne tkanki, w także oddalone od jamy ustnej. Bakterie towarzyszące schorzeniom przyzębia mogą przyczynić się do powstania czy nasilenia się przebiegu takich chorób ogólnych, jak m.in.: schorzenia sercowo-naczyniowe, reumatoidalne zapalenie stawów, cukrzyca czy osteoporoza. W przypadku kobiet ciężarnych mogą sprzyjać przedwczesnemu porodowi i niskiej masie urodzeniowej dziecka.

Zobacz także: Etapy leczenia chorób przyzębia

Profilaktyka chorób przyzębia i dziąseł

Ryzyko chorób periodontologicznych w znaczący sposób zostaje ograniczone poprzez utrzymywanie odpowiedniej higieny jamy ustnej. Składają się na nią:

• stosowanie szczoteczki do zębów dostosowanej do potrzeb pacjenta,
• odpowiednia technika szczotkowania, dobrana indywidualnie do pacjenta,
• stosowanie nici dentystycznej czy szczoteczki do przestrzeni międzyzębowych, aby oczyścić miejsca, do których nie dotarła zwykła szczoteczka,
• stosowanie płynów antyseptycznych dobranych indywidualnie.

Profilaktyka chorób przyzębia i dziąseł obejmuje także regularne wizyty u stomatologa i higienistki stomatologicznej. Konieczne jest wykonywanie kompleksowego czyszczenia zębów w gabinecie stomatologicznym, na który składają się m.in. skaling, piaskowanie, polerowanie i fluoryzacja. Dzięki temu zostaje usunięty kamień i osad nazębny, które są odpowiedzialne za powstawanie chorób periodontologicznych.

Jeśli nie jesteś pewien, czy dobrze dbasz o zęby, poproś lekarza lub higienistę stomatologicznego o instruktaż higieny jamy ustnej. Specjalista pokaże Ci odpowiednią technikę mycia zębów. Przedstawi też najlepsze przeznaczone do tego akcesoria: szczoteczki z miękkim włosiem, nici dentystyczne lub szczoteczki do przestrzeni międzyzębowych, płukanki do jamy ustnej i pasty pomagające redukować płytkę nazębną.